Hà Giang là một tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam, nổi tiếng với những cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, những di tích lịch sử lâu đời và những nét văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc thiểu số. Trong đó, khu phố cổ Đồng Văn là một địa điểm du lịch Hà Giang hấp dẫn, mang đậm nét cổ kính của cao nguyên Đông Bắc.
Khu phố cổ Đồng Văn nằm ở trung tâm thị trấn Đồng Văn, trên cao nguyên đá Đồng Văn có độ cao 1.000 – 1.600m, cách trung tâm thành phố Hà Giang khoảng 140km về phía Bắc, giữa thung lũng, bốn bề núi đá bao bọc. Trước kia thuộc tổng Đông Quan, châu Nguyên Bình, phủ Tương Yên, sau thuộc châu Bảo Lạc. Cuối thế kỷ XIX, Pháp chiếm đóng Hà Giang, tách Đồng Văn ra khỏi Bảo Lạc, năm 1962, Đồng Văn tách làm 3 huyện: Đồng Văn, Yên Minh và Mèo Vạc.
Lịch sử hình thành phố cổ Đồng Văn
Phố cổ Đồng Văn được hình thành trong nhiều năm từ cuối thế kỷ XIX đến những năm nữa đầu thế kỷ XX. Năm 1887, thực dân Pháp sau khi hoàn thành việc xâm chiếm Hà Giang, nhận thấy Đồng Văn có địa thế trọng yếu, gần biên giới Việt – Trung, đã chọn nơi đây để xây dựng lị sở, đồn bốt, chợ búa, nhà cửa phục vụ công việc cai quản vùng đất này. Họ đã thợ từ Tứ Xuyên (Trung Quốc) sang xây dựng.
Với kinh nghiệm, tay nghề cao, họ đã sử dụng kỹ thuật tạc đẽo đá điêu luyện, biến những tảng đá xanh ở cao nguyên Đồng Văn trở thành những viên gạch đá khổng lồ để xây dựng chợ Đồng Văn; tạo ra những tảng kê chân cột với nhiều loại hình dạng, kích cỡ và trang trí hoa văn tinh xảo với nhiều mô típ khác nhau đã làm cho công trình vừa cổ kính vừa có nét mềm mại.
Kiến trúc độc đáo của phố cổ Đồng Văn Hà Giang
Khu phố cổ Đồng Văn mang đậm dấu ấn kiến trúc truyền thống của cư dân bản địa kết hợp với lối kiến trúc của người Hoa Nam (Trung Quốc). Kiến trúc và màu sắc của các ngôi nhà trong khu phố cổ độc đáo với đặc trưng nhà 2 tầng thấp, gồm tầng gác và tầng trệt với tông màu xám chủ đạo, nhà phổ biến ba gian. Móng và nền nhà làm bằng đá xanh và đất nện; sàn tầng 2 bằng gỗ, cách nền khoảng 2,2m; tường trình đất – loại tường được đắp thủ công bằng đất sét và được lèn bằng phẳng, chắc chắn, cũng có một số ngôi nhà xây bằng tường gạch dày tới 0,5 – 0,6m; khung nhà gồm kèo, cột bằng gỗ nghiến hoặc thông đá, không có mộng thắt, trạm trổ cầu kỳ. Nhà 2 mái, dưới mái có 2 hàng cột tròn, 2 xà ngang, 2 vì kèo; mái lợp ngói âm dương – loại ngói đặc trưng của những ngôi nhà vùng biên giới phía Bắc. Riêng khu vực chợ Đồng Văn, còn có nhiều ngôi nhà kiểu kiến trúc nhà ống để tận dụng mặt tiền giống như phố cổ Hà Nội.
Phố cổ Đồng Văn có khoảng 40 ngôi nhà cổ xếp vào nhau thành 2 dãy dưới chân núi đá, trong đó có hơn 20 ngôi nhà có niên trên dưới 100 năm. Một số ngôi nhà cổ nhất gồm: nhà ông Lương Triệu Hội (truyền nhân đời thứ 6 của dòng họ), được xây dựng khoảng năm 1890… Khi mới hình thành, phố cổ chỉ là nơi sinh sống của một số hộ người Tày, Hoa, Mông. Về sau có thêm nhiều người thuộc các dân tộc khác như Kinh, Dao, Nùng… từ các khác về đây xây nhà, lập nghiệp tạo nên nét văn hóa đa dạng cho khu phố cổ Đồng Văn.
Cùng với phổ cổ là khu chợ Đồng Văn, nằm đối diện, gồm 3 dãy nhà, mang đậm nét đặc trưng với tường bằng đá, hàng cột lớn, nhà xây một tầng thấp xếp hình chữ U, mái lợp ngói trên những kết cấu kèo cột bằng gỗ. Năm 1923 khu chợ Đồng Văn bị cháy, người Pháp đã cho xây dựng lại. Ngoài mua bán, trao đổi hàng hóa, bày tỏ tình cảm, thưởng thức ẩm thực đặc trưng của người Mông.
Phố cổ Đồng Văn là một trong những địa điểm du lịch Hà Giang hấp dẫn
Đến với phố cổ Đồng Văn du khách sẽ được hòa mình vào không gian cổ kính, yên bình của vùng cao nguyên Đông Bắc. Dạo bước trên những con đường nhỏ, lãng mạn, du khách sẽ được chiêm ngưỡng những ngôi nhà cổ trầm mặc, những bức tường rêu phong… và thưởng thức các món ăn truyền thống đặc sản của Hà Giang như: thắng cố, rượu ngô, cháo ấu tẩu, bánh cuốn nước xương, xôi ngũ sắc, thịt trâu gác bếp, cơm lam Bắc Mê… Phố cổ Đồng Văn cũng là một trong những không gian văn hóa sinh động, hấp dẫn du khách thập phương đến với Hà Giang.
Ngoài ra, du khách còn có thể tham quan các địa điểm du lịch Hà Giang nổi tiếng khác ở Đồng Văn như:
- Cột cờ Lũng Cú: Nơi địa đầu Tổ quốc, là điểm đánh dấu ranh giới giữa Việt Nam và Trung Quốc.
- Dinh thự họ Vương: Ngôi nhà cổ của dòng họ Vương, một gia tộc giàu có và quyền lực ở Đồng Văn.
- Chợ phiên Đồng Văn: Nơi giao lưu, trao đổi hàng hóa của đồng bào các dân tộc thiểu số ở Đồng Văn.
Với những nét đẹp cổ kính, độc đáo, phố cổ Đồng Văn là một điểm đến hấp dẫn, hứa hẹn mang đến cho du khách những trải nghiệm thú vị.
Bài viết hay
tốt